Innowacja Pedagogiczna
W roku szkolny 2023/2024 w przedszkolu realizowana jest innowacja pedagogiczna pt. „Hortiterapia dla dzieci w wieku 3 – 6 lat”
Innowacja pedagogiczna: „Hortiterapia dla dzieci w wieku 3 – 6 lat”
Nazwa placówki: Niepubliczne Przedszkole im. św. św. Cyryla i Metodego w Białymstoku
Opis
„Hortiterapia dla dzieci w wieku 3 – 6 lat” to program, którego celem jest poprawa zdrowia psychicznego i fizycznego u dzieci. Obecnie wiele dzieci posiada zaburzenia z zakresu integracji sensorycznej. Mózg dziecka nieustannie przetwarza bodźce dochodzące z narządów zmysłów (sensorów) i łączy je w całość, dzięki czemu możemy adekwatnie reagować. Ten proces nazywamy integracją sensoryczną. U niektórych dzieci pewne elementy integracji sensorycznej nie rozwijają się harmonijnie. Mózg może zbyt mocno lub zbyt słabo reagować na niektóre bodźce, przez co nauka nawet prostych czynności jest bardzo utrudniona. Pomocą może być terapia integracji sensorycznej, czyli specjalne ćwiczenia wykonywane pod okiem specjalisty. Jedną z metod terapii sensorycznej jest Hortiterapia. Jest popularnie nazywana „leczenie ogrodem”. Głównym założeniem ogrodów sensorycznych jest oddziaływanie na zmysły: węchu, wzroku, dotyku, słuchu i smaku. Ogrody takie stymulują wszystkie 5 zmysłów.
Ogrody sensoryczne mają działanie relaksacyjne, polepszają stan psychiczno-fizyczny, pozwalają naładować się pozytywną energią, tak cenną dla naszego samopoczucia. Ogrody są przestrzeniami zaprojektowanymi z myślą doświadczania świata. Przebywanie w nich daje poczucie bezpieczeństwa i komfortu. Ogrody edukacyjne są doskonałym rozwiązaniem wspomagającym prawidłowy rozwój dzieci. Poprzez zabawę dają dzieciom możliwość interakcji z przyrodą, rozwijają wyobraźnię i kreatywność, zwiększają ciekawość świata.
1. Cel główny: Wykorzystanie terapii poprzez ogrodnictwo (hortiterapię) jako narzędzia do wsparcia rozwoju emocjonalnego, społecznego, motorycznego i poznawczego dzieci w wieku przedszkolnym.
2. Opis: Przyszkolny ogródek ze ścieżką sensoryczną staje się miejscem edukacji i terapii. Dzieci mają możliwość doświadczania przyrody w sposób bezpośredni, ucząc się przez dotyk, węch, smak, słuch i wzrok.
3. Ścieżka sensoryczna: Stworzona z różnorodnych materiałów (piasek, kamienie, trawa, kora, woda) oraz roślin (zioła, kwiaty o różnych fakturach) pozwala na pobudzanie różnych zmysłów dziecka podczas spacerów i zabaw.
4. Przykładowe tematy zajęć:
- „Odkrywamy tajemnice ziemi”
- Zajęcia dotyczące różnych rodzajów gleb, ich kolorów, faktur i właściwości. Dzieci mogą dotykać, wąchać i obserwować glebę, ucząc się, jakie rośliny w niej najlepiej rosną.
- „Podróż po ścieżce sensorycznej”
- Przewodnik po ścieżce sensorycznej, ucząc dzieci, jak używać różnych zmysłów do eksploracji świata przyrody.
- „Mali ogrodnicy w akcji”
- Wprowadzenie do podstawowych umiejętności ogrodniczych, takich jak sadzenie, podlewanie, pielenie i zbieranie plonów.
- „Słońce, woda, ziemia – co rośliny potrzebują do życia?”
- Eksploracja podstawowych potrzeb roślin, z ilustracją tego, jak rośliny korzystają ze światła słonecznego, wody i składników odżywczych z gleby.
- „Przygoda z kolorami i kształtami”
- Zajęcia skoncentrowane na rozpoznawaniu różnych kolorów i kształtów występujących w roślinach i kwiatach.
- „Tajemnice nasion”
- Odkrywanie różnych rodzajów nasion, ich kształtów, wielkości i tekstur. Dzieci uczą się, jak z nasion wyrastają rośliny.
- „Przyjaźń z robakami”
- Poznawanie przyjaznych ogrodowi insektów, takich jak biedronki czy pszczoły, i ich roli w ekosystemie.
- „Ogrodnik-artysta: tworzymy sztukę z przyrody”
- Używając liści, kwiatów i innych elementów przyrody, dzieci tworzą proste prace plastyczne.
- „Przyroda i muzyka: śpiewające rośliny”
- Sluchanie i tworzenie dźwięków inspirowanych przyrodą, na przykład „śpiew roślin” lub „taniec drzew”.
- „Zabawy z aromatem: odkrywamy zapachy roślin”
- Zajęcia skoncentrowane na wąchaniu i rozpoznawaniu zapachów różnych roślin i ziół.
Wszystkie te tematy zajęć mają na celu pobudzanie różnych zmysłów dziecka, promowanie nauki poprzez zabawę oraz rozwijanie szacunku i zrozumienia dla świata przyrody.
5. Metody pracy:
- Ćwiczenia praktyczne w ogrodzie.
- Obserwacja i eksperymenty.
- Prace plastyczne z wykorzystaniem elementów przyrody.
- Ćwiczenia sensoryczne.
- Zabawy ruchowe.
6. Ankieta ewaluacyjna dla rodziców:
- Czy zauważyli Państwo zmiany w zachowaniu dziecka po wprowadzeniu hortiterapii?
- Jak oceniacie wpływ zajęć w ogrodzie na rozwój sensoryczny Waszego dziecka?
- Czy Wasze dziecko mówiło o zajęciach w ogrodzie w domu?
- Jakie zdaniem Państwa korzyści przynosi uczestnictwo dziecka w programie hortiterapii?
- Jakie sugestie miałbyście w kierunku rozwoju i doskonalenia tych zajęć?
7. Ankieta ewaluacyjna dla dzieci:
- Jakie rośliny najbardziej Ci się podobały w ogrodzie?
- Co najfajniejszego robiłeś/aś w ogrodzie?
- Jakie dźwięki roślin Ci się podobały?
- Czy chciałbyś/chciałabyś częściej spędzać czas w ogrodzie?
- Czego nauczyłeś/aś się podczas zajęć w ogrodzie?
8. Podsumowanie: Wprowadzenie hortiterapii dla dzieci w wieku przedszkolnym jest innowacyjnym podejściem do edukacji i terapii, które łączy naukę z zabawą, a także pozwala na rozwój wielu kompetencji dziecka w naturalnym środowisku. Ze ścieżką sensoryczną, dzieci mają możliwość doświadczania świata w sposób bardziej holistyczny, korzystając z wszystkich swoich zmysłów.
Autorki innowacji
mgr Elżbieta Pyzowska
mgr Lucja Nimierowicz
